Okuma yazmaya hazırlık çalışmaları çocukların ilköğretime geçişini kolaylaştırmak hazır bulunuşluk düzeyini artırmak amacıyla yapılan etkinlikleri içermekte asla okuma ya da yazma öğretmek amacını taşımamaktadır.
İlkokula hazırlık çalışmaları; çocukların okul öncesi eğitim kurumlarına devam ettiği süre boyunca sosyal ve duygusal, motor, bilişsel, dil ve öz bakım becerileri gibi bütün alanlarda eşit şekilde desteklendiği çalışmaların bir bütünüdür. Bu alanda yapılacak çalışmalar çocuğun okul öncesi eğitim kurumuna başladığı ilk günden itibaren bütün gelişim alanlarını kapsamalı ve birbiri üzerine eklenerek gitmelidir. Çocuğun bir beceriyi tam anlamıyla kazanabilmesi için uzun yıllara ihtiyaç vardır.
Başka bir deyişle, ilkokula hazırlık çalışmaları genel anlayışın aksine, sadece okul öncesi eğitim kurumlarında okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri içinde yapılan bir senelik çalışmalar değildir. Okul öncesi eğitim programının bütünü aynı zamanda ilkokula hazırlık programıdır.
Okul olgunluğu ancak bu şekilde kazanılabilir. Okuma yazmaya hazırlık çalışmaları ilkokula hazırlık çalışmalarının içerisinde yer alan ve çocukların ilkokula geçişini kolaylaştırmak, hazır bulunuşluk düzeylerini artırmak amacıyla yapılan etkinliklerdir.
“Kesinlikle okuma veya yazma öğretmek amacını taşımamaktadır.”
Programda okuma ve yazma öğretimi yoktur. Harfleri göstermek ve harfleri yazdırmak da yoktur.
Okuma yazmaya hazırlık çalışmaları sadece masa başında yapılan kitap/kavram/çizgi çalışmaları olarak değerlendirilmemelidir. Aksine, bu çalışmalar birçok farklı etkinlik çeşidi ile (sanat, drama, müzik, oyun vb.) gerçekleştirilmelidir.
Okul öncesi eğitimde amaç, çocuklara okuma ve yazma öğretmek değil onların ilkokulda okuma ve yazmayı hızlı öğrenebilmesi için gereken ön becerileri kazandırmaktır.
Çocukların öncelikle, okuma yazmanın gerekliliğini ve gerçek yaşam ile ilişkisini anlamaları önemlidir. Böylece çocukların, okuma yazmaya ve okula karşı olumlu bir algı geliştirmeleri desteklenecektir. Okuma yazma için farkındalık yaratmak ve heveslendirmek yapılacak çalışmaların amacına ulaşabilmesi açısından son derece önemlidir.
Aşağıda verilen örnekler ilkokula hazırlıkta temel olan becerilerin gelişimini desteklemeye yöneliktir:
- Görsel algı çalışmaları (el-göz koordinasyonu (Örnek Çalışma 1; Örnek Çalışma 2 ), şekil-zemin ayrımı, şekil sabitliği (Örnek Çalışma), mekânda konum, mekânsal ilişkiler, hız, vb.).
- İşitsel algı/ fonolojik farkındalık çalışmaları (dinleme, konuşma, sesleri hissetme, ayırt etme ( Örnek Çalışma ), aynı sesle başlayan ve biten kelimeler üretme vb.).
- Dikkat ve hafıza çalışmaları (benzerlikleri ve farklılıkları bulma, akılda tutma, hatırlama vb.)
- Temel kavram çalışmaları (program kitabındaki kavram listesinde bulunan ve gerekli görülen diğer kavramlar ile ilgili çeşitli çalışmalar). ( Örnek Çalışma 1 ; Örnek Çalışma 2 )
- Problem çözme ve tahmin çalışmaları.
- Kalem kullanma ve el becerisi çalışmaları (kalemi doğru tutabilme, kalem kontrolü ve doğru kullanabilme, çizme, boyama, kesme, katlama, yoğurma, yapıştırma vb.). ( Örnek Çalışma )
- Öz bakım becerilerini geliştirme çalışmaları. Çocukların kendi başına yemek yeme ve tuvalet ihtiyacını karşılamalarına yardımcı olmayı içerir. Sabah geldiklerinde boylarına uygun askılara montlarını ya da çantalarını asmalarını, ayakkabılarını değiştirmelerini, kıyafetlerinin fermuarlarını açıp kapamalarını sağlamak özbakım becerilerini geliştirme çalışmalarına örnek olarak verilebilir.
- Güven ve bağımsız davranış geliştirme çalışmaları. Çocukların kendi kendilerine hareket etme ve başarı hissini yaşamalarını destekleyecek çalışmalardır. Örneğin, sınıf içinde malzeme ve oyuncakların yerleri etiket ile belirlendiğinde (Etiketleme ile ilgili detaylı bilgi için “Sınıf Düzenleme” bölümünü tıklayınız ) çocuk oynadığı oyuncağı nereye koyacağını bilir. Bir yetişkin yardımına ihtiyaç duymadan malzemelere ulaşır ve bunları kullanır. Bu şekilde kendi kendine ihtiyaçlarını karşılayan çocuğun kendine güveni pekişmiş olur. Ayrıca yetişkinlerden gelen geri bildirimler ile çocukların özgüveni olumlu ya da olumsuz yönde etkilenebilir. Örneğin, öğretmen çocuğa “oyuncakları yerlerine koyabildin” “ayakkabını kendin giyebildin, aferin” gibi geribildirimler verdiğinde çocuğun bağımsız davranış geliştirmesini teşvik ederken, çocuğun kendine olan güveninin artmasını destekler.
- Sosyal ve duygusal olgunluk geliştirme çalışmaları.
- Okuma yazma farkındalığı ve motivasyon geliştirme çalışmaları.
- Duyu eğitimi çalışmaları.
- Nefes ve ritim çalışmaları vb